Tổng quan về phương pháp Montessori – Những kiến thức cha mẹ nên biết

Phương pháp Montessori là một trong những phương pháp giáo dục hàng đầu thế giới với những lợi ích rất nổi bật so với các phương pháp giáo dục truyền thống. Tuy thế, nhiều phụ huynh vẫn chưa nắm rõ phương pháp giáo dục Montessori là gì cũng như những ưu điểm mà phương pháp này mang lại. Trong bài viết này, Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) sẽ chia sẻ những kiến thức mà các bậc cha mẹ nên biết về phương pháp giáo dục Montessori.

Quý phụ huynh có thể liên hệ trực tiếp với Trường Mầm Non Quốc Tế ISSP quận Bình Thạnh ngay hôm nay để có cơ hội trải nghiệm và thấu hiểu phương pháp Montessori tại ISSP:

>>> Tìm hiểu thêm về chương trình và phương pháp giáo dục của Trường Mầm Non Quốc Tế Saigon Pearl tại Chương Trình Mầm Non

Tổng quan về phương pháp Montessori

Phương pháp giáo dục Montessori là gì?

Phương pháp Montessori là triết lý giáo dục phát triển trí tuệ và tự chủ cho trẻ em được đặt theo tên của người sáng lập là một chuyên gia người Ý trong lĩnh vực triết học, nhân văn học, giáo dục học – bà Maria Montessori. Phương pháp Montessori tập trung vào việc phát triển toàn diện cho trẻ em, không chỉ học hỏi kiến thức mà còn rèn luyện các kỹ năng sống và phát triển cá nhân. Đây là phương pháp giáo dục giúp thúc đẩy tiềm năng của trẻ thông qua việc tạo ra một môi trường học tập thân thiện, chuyên nghiệp với những giáo cụ học tập riêng biệt.

Xem thêm: Phương pháp STEAM là gì?

Phương pháp Montessori là gì? (Nguồn: ISSP)

Các lĩnh vực của phương pháp Montessori

• Lĩnh vực thực hành cuộc sống: Trẻ được học tập những kỹ năng tự phục vụ bản thân (tự ăn, tự uống nước, tự thay quần áo…), chăm sóc môi trường (trồng cây, tưới cây…)
• Lĩnh vực giác quan: Trẻ được học tập với các giáo cụ Montessori để phát triển 5 giác quan (thị giác, khứu giác, vị giác, thính giác, xúc giác)
• Lĩnh vực ngôn ngữ: Trẻ được khuyến khích phát triển ngôn ngữ thông qua các hoạt động đọc sách, kể chuyện, ca hát…
• Lĩnh vực toán học: Trẻ được làm quen với các con số và phép tính đơn giản như cộng trừ nhân chia
• Lĩnh vực văn hóa: Trẻ được học về các môn học lịch sử, địa lý, khoa học, nghệ thuật…

Những nội dung đặc trưng của phương pháp giáo dục Montessori

Không áp đặt, giảng dạy theo tốc độ tiếp thu của trẻ

Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất của phương pháp Montessori đó là “tôn trọng quyền tự do của trẻ khi chọn cách học”. Cụ thể, ở lớp học Montessori, trẻ sẽ được tự do lựa chọn những hoạt động, môn học yêu thích theo nhịp độ phát triển của từng trẻ. Hơn nữa, mỗi trẻ sẽ có một tốc độ tiếp thu kiến thức khác nhau, nên giáo viên sẽ dạy theo tốc độ của từng trẻ, không áp đặt, bắt trẻ phải gồng mình để theo kịp giáo án. Khi phương pháp Montessori được lặp lại nhiều lần, kỹ năng của bé sẽ được rèn luyện đến mức thuần thục để không tồn tại bất kỳ một lỗ hổng kiến thức nào. 

Tóm lại, không nên áp đặt trẻ đi theo những suy nghĩ của cha mẹ và đi ngược với phương pháp Montessori. Hãy để trẻ tiếp thu những điều mới mẻ theo một cách tự nhiên mà trẻ muốn để không làm mất đi khả năng tư duy vốn có, đồng thời kích thích trí tuệ trẻ phát triển tốt hơn. 

Học đi đôi với hành

Trẻ em thường có xu hướng sẽ bắt chước làm theo những hành vi hay hoạt động mà bản thân nhìn thấy. Vì vậy, cách tốt nhất để trẻ vận dụng được những kiến thức đã học đó chính là thúc đẩy trẻ hoạt động và tham gia vào các hoạt động thực tiễn. Như vậy, vai trò của Montessori lúc này đó là hướng dẫn cho trẻ cách thực hành những bài học mà trẻ đã được tiếp thu.

Một trong những đặc trưng của phương pháp montessori – học đi đôi với hành (Nguồn: ISSP)

Rèn luyện tính tự lập cho trẻ

Đối với phương pháp Montessori, “mỗi đứa trẻ luôn có động lực tích cực để trở nên tự lập”. Vì vậy, khi tham gia lớp học Montessori, trẻ sẽ luôn được khuyến khích và được hướng dẫn làm việc một cách độc lập, hay nói cách khác là tự lập trong mọi việc. Tính tự lập sẽ được hình thành thông qua quá trình bé học cách chăm sóc bản thân cũng như những sự vật xung quanh. Trẻ sẽ được trải nghiệm các kỹ năng thực tế như tự cởi và mặc quần áo, biết để giày dép đúng nơi quy định, tự lấy những món đồ mình muốn, tưới cây, giữ vệ sinh lớp học,… Ngoài ra, trẻ cũng được hướng dẫn những thói quen tốt như xếp hàng chờ đến lượt mình, tích cực đưa ra ý kiến mang tính xây dựng hay biết lắng nghe. Với những kỹ năng này, trẻ sẽ trở nên tự tin và độc lập hơn trong chặng đường phía trước.  

Không có phần thưởng hay trừng phạt 

Khác với lớp học truyền thống, môi trường tại lớp học Montessori là một môi trường thân thiện nên hoàn toàn không tồn tại phần thưởng hay bất kỳ hình phạt nào. Nếu trẻ có làm sai gì, hãy chỉ lại cho bé cách để làm việc đó đúng. Đồng thời, hãy khích lệ tinh thần của trẻ và ghi nhận những điều tốt bé đã làm được thay vì trao thưởng. 

Xem thêm: Giáo dục sớm cho trẻ là gì? 

Ưu điểm của phương pháp Montessori

Tập trung giúp trẻ phát triển theo từng giai đoạn

Chương trình giảng dạy theo phương pháp montessori chủ yếu tập trung vào trẻ ở giai đoạn 3 – 5 tuổi. Đây là cột mốc quan trọng ảnh hưởng đến các giai đoạn phát triển sau này của trẻ và cũng là giai đoạn bé dễ tiếp thu học tập nhất.

• Trẻ 3 tuổi sẽ được chú trọng vào việc phát triển ngôn ngữ và nhận thức.
• Trẻ 4 tuổi được cho làm quen với những kỹ năng vận động và các hoạt động thường ngày.
• Trẻ 5 tuổi sẽ được cho trải nghiệm các hoạt động dã ngoại và du lịch.

Xem thêm: Học phí trường quốc tế bao gồm các khoản phí nào?

Khuyến khích việc chơi đùa, hợp tác

Trong phương pháp này, các hoạt động của trẻ sẽ không phụ thuộc quá nhiều vào giáo viên. Trẻ có thể tự quyết định trình tự của các hoạt động, thoải mái học tập và vui chơi với các bạn bè đồng trang lứa. Giáo viên chỉ là người bạn đồng hành, quan sát, hướng dẫn và hỗ trợ trẻ khi cần thiết. Vì vậy, cần cân bằng được việc vui chơi và học tập cho trẻ một cách tự nhiên nhất.

Xem thêm: Danh sách 10 trường tiểu học quốc tế tại TP. HCM uy tín và chất lượng 2023 – 2024

Phương pháp Montessori khuyến khích việc chơi đùa, hợp tác (Nguồn: ISSP)

Lấy trẻ làm trung tâm

Phương pháp Montessori lấy trẻ làm trung tâm của việc dạy học, các chương trình giảng dạy, lộ trình học được thiết kế dựa trên khả năng cụ thể và quá trình phát triển của mỗi bé, tạo điều kiện thuận lợi nhất giúp trẻ phát triển toàn diện.

Xem thêm: Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là gì? Nội dung và mục tiêu của phương pháp này đối với bậc mầm non

Phương pháp Montessori lấy trẻ làm trung tâm (Nguồn: ISSP)

Rèn luyện cho trẻ tính kỷ luật và tự giác

Tính kỷ luật được xem trọng trong hầu hết các lĩnh vực giảng dạy của phương pháp giáo dục Montessori. Các bé có thể tự chọn thời gian tham gia, thực hiện việc mình yêu thích theo kế hoạch chi tiết sau khi được thầy cô hướng dẫn. Việc này sẽ giúp hình thành cho trẻ khả năng quản lý thời gian, tính kỷ luật, tự giác và chủ động trong các hoạt động thường ngày.

Rèn luyện cho trẻ thói quen ngăn nắp, gọn gàng

Trong phương pháp giáo dục Montessori, đồ chơi và giáo cụ đều được sắp xếp cẩn thận và ngăn nắp. Khi hoàn thành các hoạt động, bé sẽ được thầy cô hướng dẫn trả lại các đồ vật về lại nơi ban đầu, giúp hình thành thói quen sắp xếp đồ đạc có trật tự, ngăn nắp.

Giúp trẻ có cơ hội trải nghiệm môi trường xung quanh

Với phương pháp Montessori, giáo viên trong lớp học sẽ đóng vai trò hướng dẫn và đưa ra các dữ liệu cần thiết giúp các bé hoàn thành nội dung bài học, hỗ trợ bé khi khó khăn khi giải quyết vấn đề chứ không can thiệp vào quyết định và hành động của trẻ. Điều này sẽ tạo điều kiện cho các bé được học tập trải nghiệm thế giới xung quanh theo cách riêng của mình, tạo cho bé khả năng độc lập và chủ động hơn trong mọi việc.

Xem thêm: Danh sách TOP 10 trường mầm non quốc tế tại TP. HCM uy tín và chất lượng 2023 – 2024

Phương pháp giáo dục Montessori giúp trẻ có cơ hội trải nghiệm môi trường xung quanh (Nguồn: ISSP)

Khơi gợi cảm hứng sáng tạo cho trẻ

Việc trẻ được phép lựa chọn và thực hiện các hoạt động theo cách riêng của mình sẽ giúp khơi gợi sự tò mò và tính sáng tạo nơi trẻ. Hơn nữa, việc tiếp xúc với nhiều nền văn hóa và môi trường khác nhau sẽ giúp trẻ sẽ mở rộng tư duy của mình về thế giới và mở ra nhiều hướng suy nghĩ khác nhau trong một vấn đề.

Phương pháp giáo dục Montessori khơi gợi cảm hứng sáng tạo cho trẻ (Nguồn: ISSP)

Không làm mất sự tập trung của trẻ

Khi trẻ đã tìm ra được một hoạt động yêu thích hay đơn giản là một món đồ chơi thú vị, phụ huynh hãy để cho trẻ được tự mình khám phá một cách tự do. Bé cần sự tập trung để có thể tự giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình khám phá. Chỉ can thiệp và đưa ra hướng dẫn khi trẻ cần sự trợ giúp.

Lợi ích của phương pháp Montessori đối với trẻ theo độ tuổi

Trẻ từ 0 – 3 tuổi

Đối với trẻ từ 0 -3 tuổi, phương pháp Montessori tập trung vào việc:

• Xây dựng những bài tập vận động đơn giản cùng kỹ năng ngôn ngữ. Hình thành và rèn luyện tính độc lập trong học tập, sinh hoạt hằng ngày của trẻ.
• Giúp trẻ xây dựng niềm tin của riêng mình và rèn luyện sự tự tin khi xuất hiện trước đám đông.

Trẻ ở độ tuổi mầm non 3 – 6 tuổi

Trong giai đoạn 3-6 tuổi, phương pháp giáo dục Montessori giúp trẻ:

• Hiểu và nhận biết được các khái niệm cơ bản về toán học
• Phát triển tính tự lập và kiên trì trong các hoạt động hàng ngày
• Phát triển các kỹ năng giao tiếp thông qua sự tương tác, hợp tác với bạn bè xung quanh

Trẻ ở độ tuổi tiểu học 6 – 9 tuổi

Ở độ tuổi tiểu học, phương pháp giáo dục Montessori hỗ trợ trẻ:

• Khám phá lợi ích của việc hợp tác với mọi người xung quanh
• Phát triển trí tưởng tượng, tư duy độc lập và hành động tự giác
• Thúc đẩy sự hiểu biết của trẻ về vai trò của bản thân trong cộng đồng

Xem thêm: Cách dạy con theo phương pháp Montessori tại nhà hiệu quả

Nhược điểm của phương pháp Montessori

Bên cạnh những ưu điểm nổi bật, phương pháp Montessori cũng có một vài nhược điểm mà phụ huynh cần lưu ý trước khi cho trẻ theo học tại các trường mầm non áp dụng phương pháp giáo dục này.

Tốn kém tài chính

Một trong những nhược điểm của phương pháp Montessori là các chương trình giáo dục theo đúng chuẩn Montessori quốc tế thường rất đắt đỏ. Việc chuẩn bị rất nhiều tài liệu, giáo cụ giảng dạy, đồ chơi có chất lượng cao, cũng như việc tuyển chọn đội ngũ giáo viên, xây dựng chương trình học đã ngốn một số tiền khủng mà không phải gia đình Việt nào cũng đủ điều kiện cho con theo học.

Xem thêm: Top 13 trường mầm non quốc tế Quận 2 – Thủ Đức – Bình Thạnh uy tín nhất

Không đề cao sự tương tác cá nhân

Với trẻ khả năng giao tiếp cũng là một kỹ năng quan trọng cần thiết cho tương lai. Nhưng những bài tập Montessori thường không đề cao sự tương tác, làm việc, tương tác giữa nhóm trẻ với nhau. Điều này chính là những hạn chế và nhược điểm của phương pháp Montessori. Để khắc phục, ngoài những giờ học Montessori, trẻ cần được vui chơi, vận động và làm việc nhóm với các bạn.

Trí tưởng tượng không được chú trọng

Trong phương pháp giáo dục Montessori, trẻ chủ yếu học tập qua việc tương tác với giáo cụ nên ít được phát huy trí tưởng tượng. Bên cạnh đó, trẻ thường học tập và phát triển theo giáo trình, bài giảng mà giáo viên chuẩn bị sẵn dựa trên sở thích và nhịp độ của mình, do đó thiếu đi yếu tố sáng tạo trong quá trình học tập và phát triển. Vì vậy ngoài những giờ Montessori trẻ cần có những hoạt động phong phú nuôi dưỡng trí tưởng tượng của mình.

Xem thêm: Phương pháp học tập theo kiểu truy vấn tại Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP)

So sánh phương pháp Montessori và Reggio Emilia

Cùng với phương pháp giáo dục Montessori, Reggio Emilia cũng là phương pháp giáo dục trẻ mầm non toàn cầu với nhiều ưu điểm vượt trội. Vậy điểm khác nhau giữa 2 phương pháp Montessori và Reggio Emilia là gì? Cùng tìm ngay 3 điểm khác biệt cơ bản giữa 2 phương pháp này về mục tiêu, phương pháp giáo dục và chương trình học dưới đây.

Mục tiêu giáo dục

• Mục tiêu giáo dục của Montessori là giúp trẻ phát triển các kỹ năng cá nhân và tính độc lập, có xu hướng dự đoán trước kết quả và thường theo một cách quy chuẩn các mục tiêu đã đề ra.
• Reggio Emilia thì chú trọng vào những kỹ năng làm việc nhóm, sự hợp tác để giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo, và tạo ra các ý tưởng bất ngờ không dự đoán trước.

Phương pháp giáo dục

• Chương trình học của phương pháp Montessori thường rất bài bản, các học liệu sẽ được giáo viên chuẩn bị kỹ lưỡng. Trẻ học theo những gì được lên kế hoạch và chuẩn bị sẵn.
• Trong phương pháp Reggio Emilia, trẻ và giáo viên là cộng sự. Có sự kết nối và trao đổi các ý tưởng một cách tự do giữa trẻ và giáo viên. Phương pháp học này tập trung vào kỹ năng giải quyết vấn đề.

Chương trình học

• Lớp học theo phương pháp giáo dục Montessori thường được thiết kế giúp trẻ tập trung vào các hoạt động tương tác với học liệu với sự bày trí đơn giản và không gian yên tĩnh.
• Lớp học theo Reggio Emilia thì trưng bày các loại học liệu khác nhau, trẻ có thể tự do trải nghiệm và khám phá. Bên cạnh đó, tất cả phụ huynh, khách mời, giáo viên có thể tham gia vào quá trình học tập cùng trẻ. Trẻ vừa tương tác với các học liệu vừa tương tác với các bạn bè khác trong lớp.

Đặt lịch tham quan Trường Mầm Non Quốc Tế ISSP quận Bình Thạnh ngay hôm nay để trải nghiệm lớp học áp dụng triết lý Reggio Emilia lấy trẻ làm trung tâm của việc giáo dục

So sánh phương pháp Montessori và Steiner

Ngoài phương pháp Montessori, Steiner cũng là một phương pháp được áp dụng phổ biến tại các trường học. Cùng tìm hiểu sự khác biệt giữa hai phương pháp giáo dục này.

Xem thêm: So sánh phương pháp Monterssori và STEAM. 

Câu hỏi thường gặp

Lớp học Montessori và lớp học truyền thống có gì khác nhau?

Về nội dung giảng dạy, lớp học Montessori và lớp học truyền thống là tương tự nhau. Tuy nhiên, những hoạt động trong đó lại hoàn toàn khác biệt. Trong lớp học Montessori, giáo viên sẽ hướng dẫn trẻ tự khám phá mọi thứ một cách tự do và tự lập. Thông qua đó, trẻ sẽ trở nên yêu thích việc học hơn, đồng thời sẽ biết cách tự chủ động làm mọi thứ. 

Tại sao phương pháp Montessori xếp trẻ theo nhóm tuổi?

Khi áp dụng phương pháp giáo dục Montessori, trẻ sẽ được xếp theo từng nhóm tuổi, bao gồm: Nhóm trẻ từ 0 – 3 tuổi, nhóm trẻ mầm non từ 3 – 6 tuổi và nhóm trẻ tiểu học từ 6 – 9 tuổi. Mục đích của việc phân chia theo nhóm tuổi đó là giúp các bé hỗ trợ cho nhau thật tốt trong việc học tập. Những bé lớn hơn sẽ đóng vai trò như người lãnh đạo và hướng dẫn, còn những bé nhỏ hơn sẽ quan sát và làm theo, đồng thời sẽ nhận được sự quan tâm và giúp đỡ của những bé lớn. 

Phương pháp Montessori phù hợp với trẻ như thế nào?

Cho đến hiện tại, dựa trên cảm nhận về phương pháp Montessori của nhiều người sau khi tham gia các khóa học, thì phương pháp này đã được áp dụng thành công với trẻ thuộc mọi dân tộc, tôn giáo hay trình độ kinh tế. Tuy nhiên, hiệu quả thật sự còn phụ thuộc vào mỗi trẻ. 

Trường mầm non nào dạy theo phương pháp Montessori?

Phương pháp Montessori ngày càng trở nên phổ biến và được áp dụng nhiều tại các trường mầm non, trong đó có trường Mầm Non Quốc Tế Sài Gòn Pearl (ISSP). Các bậc phụ huynh có thể truy cập trang web chính thức của trường ISSP để nhận được sự tư vấn cụ thể hơn.

Trường Mầm Non Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP)

Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) là trường quốc tế thuộc hệ thống tập đoàn giáo dục Cognita Anh Quốc chuyên cung cấp các chương trình học cho trẻ từ 18 tháng tuổi đến 11 tuổi. Xứng với danh hiệu “trường giảng dạy Tú Tài Quốc Tế IB”, ISSP được công nhận toàn diện bởi 2 tổ chức kiểm định giáo dục uy tín thế giới là CIS và NEASC.

Thông qua một chương trình giáo dục cân bằng, trường ISSP cam kết nuôi dưỡng trí tuệ và tâm hồn của trẻ, giúp các bé có thể phát triển toàn diện và thích nghi tốt với sự thay đổi của môi trường tương lai. Hơn nữa, cơ sở vật chất tại trường được đầu tư đầy đủ và hiện đại, đáp ứng mọi nhu cầu học tập, rèn luyện và vui chơi của trẻ. Ngoài ra, khi cho con học tại ISSP, quý phụ huynh sẽ yên tâm bởi trẻ sẽ được học trong một môi trường đề cao tính cá nhân hóa, cùng sự tận tâm của đội ngũ giáo viên với trình độ chuyên môn cao. Trong tương lai, học sinh ISSP còn có cơ hội chuyển tiếp lên các trường trung học danh tiếng tại TP. Hồ Chí Minh hoặc bất cứ nơi nào trên thế giới, điển hình như trường Quốc tế TP. HCM (ISHCMC) hay Học Viện Mỹ (ISHCMC-AA).

Xem thêm: Danh sách 10 trường quốc tế ở TP. HCM uy tín và chất lượng 2023 – 2024

Trường Mầm Non Quốc Tế Saigon Pearl (Nguồn: ISSP)

Để tìm hiểu rõ hơn về các hoạt động của trường, quý phụ huynh có thể đặt lịch tham quan trường hoặc liên hệ với Phòng Tuyển Sinh của trường ISSP bằng cách truy cập vào 2 đường dẫn dưới đây:

• Số điện thoại: +84 (028) 2222 7788
• Email: admissions@issp.edu.vn

Trên đây là những kiến thức tông quan về phương pháp Montessori mà các cha mẹ nên tìm hiểu. Bên cạnh cho trẻ học tập theo phương pháp phù hợp thì việc hỗ trợ quan sát cách trẻ tiến bộ như thế nào qua từng giai đoạn cũng quan trọng không kém. Vì vậy cha mẹ nên nắm rõ những nội dung liên quan đến phương pháp giáo dục Montessori này để đảm bảo con trẻ phát triển một cách toàn diện nhất.

Xem thêm: nội tâm là gì, trò chơi cho trẻ mầm non, cách dạy con, kỹ năng sống cho trẻ mầm non, phương pháp reggio emilia