Phương pháp học tập tích cực hiệu quả dành cho trẻ – ISSP

Phương pháp học tập tích cực là một cách tiếp cận giáo dục đang được sử dụng rộng rãi trong giáo dục hiện đại. Phương pháp này khuyến khích các em học sinh hoạt động tích cực trong quá trình học tập. Bằng cách này, các em có thể học tập một cách hiệu quả hơn và giữ được thông tin lâu hơn. Cùng tham khảo bài viết sau đây để tìm hiểu thêm về phương pháp học tập tích cực là như thế nào nhé!

Đặt lịch tham quan Trường Tiểu Học Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) tại TPHCM ngay hôm nay để trải nghiệm hoạt động thú vị cho học sinh tại trường.

1. Phương pháp giảng dạy học thông qua chơi

Phương pháp giảng dạy thông qua trò chơi là cách giúp học sinh khám phá vấn đề bằng một hình thức thú vị. Bằng việc tổ chức những trò chơi có liên quan đến bài học, bạn có thể giúp tăng hứng thú và kích thích học sinh tìm hiểu sâu hơn về các kiến thức. Tuy nhiên, hạn chế của phương pháp dạy học này là khó đảm bảo sự tham gia đồng đều của học sinh, dễ dẫn đến trường hợp mất kiểm soát, gây ồn ào trong lớp học. 

Tiến trình dạy bao gồm:

• Giáo viên phổ biến tên trò chơi, nội dung và quy tắc cho học sinh.
• Học sinh tiến hành chơi thử.
• Sau khi kết thúc trò chơi, cùng thảo luận, đánh giá và rút ra bài học ý nghĩa.

2. Phương pháp dạy học truy vấn

Phương pháp dạy học truy vấn là phương pháp giáo dục hiện đại, trong đó học sinh được khuyến khích đặt câu hỏi, khám phá, tìm kiếm thông tin để giải quyết các vấn đề thực tiễn thay vì chỉ tiếp thu kiến thức một cách thụ động từ giáo viên. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng tư duy phản biện mà còn nuôi dưỡng sự tò mò và khả năng sáng tạo.

Tiến trình dạy của phương pháp này thường bao gồm những bước như sau:

• Giáo viên bắt đầu bằng cách đặt ra câu hỏi, tình huống hoặc vấn đề để kích thích sự tò mò của học sinh. 
• Học sinh được khuyến khích tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau hoặc thực hiện các thí nghiệm. Trong giai đoạn này, giáo viên hỗ trợ và hướng dẫn học sinh trong việc xác định các nguồn tài liệu phù hợp.
• Sau khi thu thập thông tin, học sinh tiến hành phân tích, giải thích những gì họ đã tìm hiểu. Học sinh có thể làm việc theo nhóm để thảo luận về các phát hiện của mình và xây dựng ý tưởng mới dựa trên thông tin đã thu thập.
• Học sinh tổng hợp kết quả nghiên cứu thành một sản phẩm cụ thể. Giáo viên sẽ đánh giá quá trình học tập của học sinh thông qua việc xem xét sản phẩm cuối cùng và cung cấp phản hồi để các em rút ra bài học cho những lần sau.

Có thể thấy rằng, phương pháp dạy học truy vấn không chỉ giúp các em học sinh phát triển kỹ năng tư duy phản biện mà còn nuôi dưỡng sự sáng tạo, đồng thời là nền tảng vững chắc trong việc chuẩn bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết cho tương lai.

Hiện nay, trường Quốc tế Saigon Pearl (ISSP) với những phương pháp dạy học tích cực, thông qua chương trình Tú tài quốc tế IB, tự tin mang đến cho học sinh cơ hội khám phá kiến thức một cách sâu sắc và toàn diện nhất. 

Đối với phương pháp dạy học truy vấn, ISSP kết hợp 6 chủ đề liên ngành trong chương trình IB PYP, giúp các em nắm vững lý thuyết, kiến thức thuộc chủ đề đang học và hiểu được sự kết nối chặt chẽ giữa chúng với thế giới xung quanh dễ dàng hơn. Từ đó góp phần hình thành tư duy phản biện và khơi dậy niềm đam mê học hỏi hiệu quả.

3. Phương pháp giảng dạy vấn đáp

Phương pháp giảng dạy vấn đáp là một kỹ thuật dạy học tích cực, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng tư duy, tự học và giao tiếp tốt hơn. Thay vì truyền đạt kiến thức một chiều, giáo viên sẽ đặt câu hỏi để khơi gợi tò mò, thúc đẩy sự tham gia cũng như khuyến khích học sinh chủ động tìm hiểu bài học một cách chi tiết.

Các bước thực hiện:

• Chuẩn bị hệ thống câu hỏi ban đầu bao gồm 2 nhóm câu hỏi: Câu hỏi chốt và câu hỏi khái quát – Câu hỏi mở rộng và câu hỏi bổ sung.
• Các câu hỏi được đặt yêu cầu phải phù hợp với kiến thức của các em, câu hỏi cần rõ ràng, dễ hiểu và chính xác để học sinh dễ dàng trả lời.

Ưu điểm của phương pháp giảng dạy vấn đáp:

• Phát triển kỹ năng tư duy, tự học và giao tiếp cho học sinh.
• Giúp giáo viên đánh giá mức độ hiểu biết cùng khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh.
• Tạo không gian học tập thân thiện, năng động.

4. Phương pháp giảng dạy đặt và giải quyết vấn đề 

Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề là phương pháp giảng dạy tích cực giúp nâng cao năng lực tư duy, sáng tạo cũng như kỹ năng hợp tác cho học sinh. Đối với phương pháp này, giáo viên sẽ đưa ra các tình huống thực tế liên quan đến chủ đề bài học, yêu cầu học sinh thảo luận theo nhóm và tìm kiếm các giải pháp khả thi.

Tiến trình giảng dạy bao gồm các bước như sau:

• Xác định rõ vấn đề cần giải quyết.
• Thu thập thông tin và dữ liệu liên quan đến vấn đề.
• Liệt kê các phương án có thể để giải quyết vấn đề.
• Phân tích và đánh giá tính khả thi của từng giải pháp được đưa ra.

5. Phương pháp giảng dạy hoạt động nhóm

Phương pháp dạy học tích cực theo nhóm là một trong những phương pháp được đánh giá cao trong giáo dục. Thông qua phương pháp này, học sinh có thể phát huy tính chủ động, sáng tạo, rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm đồng thời phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp hiệu quả.

Tiến trình thực hiện các bước:

• Giáo viên giới thiệu chủ đề cần thảo luận.
• Xác định mục tiêu và nhiệm vụ chung, sau đó tiến hành chia nhóm.
• Học sinh thảo luận trong nhóm để giải quyết vấn đề.
• Nhóm báo cáo kết quả thảo luận với giáo viên.
• Giáo viên nhận xét và đánh giá kết quả của từng nhóm.

6. Phương pháp giảng dạy theo dự án 

Phương pháp dạy học tích cực theo dự án yêu cầu học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập gắn liền với thực tế cuộc sống. Phương pháp này thường phải làm việc theo nhóm, hướng đến mục tiêu giúp học sinh tìm hiểu sâu và ghi nhớ kiến thức lâu hơn, đồng thời còn có thể rèn luyện tính tự lập cho bản thân. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất, các thành viên trong nhóm cần có tinh thần trách nhiệm và sự nghiêm túc trong quá trình thực hiện.

Các bước thực hiện phương pháp dạy học theo dự án:

Bước 1: Lập kế hoạch dự án

• Xây dựng, xác định nội dung bám sát chủ đề của dự án.
• Lên kế hoạch thực hiện qua các giai đoạn cụ thể trong dự án.

Bước 2: Tiến hành dự án

• Thu thập dữ liệu và thông tin liên quan.
• Thực hiện điều tra, thảo luận với các thành viên trong nhóm.

Bước 3: Kết luận

• Tổng hợp các kết quả thu được từ dự án.
• Lập kế hoạch trình bày kết quả trước lớp và phản ánh kết quả.

7. Phương pháp giảng dạy đóng vai 

Phương pháp giảng dạy đóng vai là hoạt động cho phép học sinh nhập vai vào các nhân vật hoặc tình huống cụ thể để trải nghiệm và áp dụng kiến thức thực tế. Thông qua việc hóa thân, học sinh có cơ hội tự nhận thức và vận dụng kiến thức một cách linh hoạt. Phương pháp này cũng có thể được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực.

Tiến trình giảng dạy:

• Xác định mục tiêu của bài học.
• Lựa chọn chủ đề, xây dựng kịch bản phù hợp.
• Phân công vai trò cho từng học sinh.
• Hướng dẫn và giám sát quá trình đóng vai.
• Tổ chức thảo luận và nhận xét sau khi kết thúc hoạt động.

8. Phương pháp giảng dạy khám phá – WEBQUEST

Phương pháp giảng dạy khám phá đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển tư duy con người. Mục tiêu của phương pháp này là rèn luyện khả năng cá nhân và đưa ra giải pháp hiệu quả thông qua việc sử dụng các công cụ CNTT để tìm kiếm bài học.

Các bước tiến hành phương pháp Webquest bao gồm:

• Học sinh phân tích tình huống, xác định và trình bày rõ ràng vấn đề cần giải quyết.
• Học sinh nghiên cứu tìm ra phương án giải quyết tối ưu, có hiệu quả cao.
• Học sinh lựa chọn phương án tốt nhất từ các phương án đã đề xuất, so sánh, phân tích và đánh giá kết quả của việc giải quyết vấn đề.

9. Phương pháp giảng dạy – Kỹ năng thuyết trình

Phương pháp giảng dạy kỹ năng thuyết trình là một cách tiếp cận nhằm phát triển khả năng truyền đạt ý tưởng và thông điệp một cách hiệu quả trước công chúng. Phương pháp này không chỉ tập trung vào nội dung mà còn chú trọng đến cách thức thể hiện, bao gồm ngôn ngữ cơ thể, giọng nói và khả năng tương tác với khán giả.

Tiến trình thực hiện các bước bao gồm:

• Giáo viên cung cấp cho học sinh các tài liệu cần thiết và hướng dẫn rõ ràng về mục tiêu của bài thuyết trình.
• Học sinh được khuyến khích tự tìm hiểu, sắp xếp, trình bày thông tin một cách sáng tạo.
• Học sinh tiến hành thuyết trình trước lớp, giáo viên và các bạn học sinh khác sẽ quan sát, ghi nhận những điểm mạnh và yếu trong bài thuyết trình.
• Cả lớp sẽ cùng nhau phản hồi, nhận xét, đưa ra các gợi ý cải thiện cho bài thuyết trình, tạo cơ hội cho học sinh nâng cao kỹ năng của mình.

10. Phương pháp giảng dạy – Kỹ thuật dạy học sơ đồ tư duy 

Trong số các phương pháp dạy học tích cực, dạy học với bản đồ tư duy (Mindmap) được đánh giá cao nhất về hiệu quả và khả năng áp dụng tốt cho nhiều môn học. Phương pháp này kết hợp hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết với tư duy một cách tích cực, từ đó giúp học sinh ghi nhớ, tự học, khám phá ý tưởng và hệ thống hóa chuỗi kiến thức hiệu quả hơn.

Quy trình dạy học tích cực với bản đồ tư duy được thực hiện qua các bước sau:

Bước 1: Lập bản đồ tư duy

• Học sinh tự lập bản đồ tư duy cá nhân hoặc theo nhóm dựa trên các gợi ý liên quan đến chủ đề, nội dung kiến thức bài học.
• Chọn từ hoặc ý chính trung tâm.
• Vẽ nhánh cấp 1 để thể hiện các nội dung chính của bài học cùng các nhánh con cấp 2, 3, 4,… để triển khai ý từ nhánh trước.

Bước 2: Báo cáo và thuyết minh bản đồ tư duy

• Học sinh cần thuyết minh một cách đầy đủ và chính xác các ký hiệu, hình vẽ, cụm từ trên bản đồ tư duy.
• Báo cáo, thuyết minh về bản đồ tư duy đã thiết lập. Điều này giúp nâng cao hiểu biết, phát triển khả năng thuyết trình trước đám đông, đồng thời tạo sự tự tin hơn cho các em.

Bước 3: Thảo luận, chỉnh sửa và hoàn thiện

• Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận, bổ sung chỉnh sửa, hoàn thiện lại bản đồ tư duy về kiến thức bài học.
• Hướng dẫn học sinh hoàn thiện bản đồ và dẫn dắt đến kiến thức trọng tâm của bài học.

11. Phương pháp giảng dạy theo góc

Thông qua phương pháp giảng dạy theo góc, học sinh sẽ thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại những vị trí cụ thể trong lớp học. Các em có thể lựa chọn phong cách học và tham gia vào các hoạt động như khám phá, thực hành, từ đó nâng cao khả năng sáng tạo, mở rộng cơ hội phát triển bản thân, đồng thời hiểu rõ hơn các đề xuất của giáo viên.

Ưu điểm của phương pháp này bao gồm:

• Khuyến khích học sinh chủ động trong việc học hỏi.
• Phát triển kỹ năng tự quản lý thời gian hiệu quả.
• Tăng cường tương tác và hỗ trợ từ các bạn cùng lớp.
• Nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề trong quá trình học tập.

12. Phương pháp giảng dạy trò chơi

Đây là phương pháp giảng dạy kết hợp các hoạt động giáo dục mang tính giải trí, được thiết kế dưới dạng trò chơi có mục tiêu, quy tắc và phần thưởng rõ ràng nhằm thu hút học sinh tham gia vào quá trình học tập.

Ưu điểm của phương pháp giảng dạy trò chơi:

• Giúp học sinh duy trì sự chú ý trong suốt quá trình học.
• Cung cấp cơ hội cho học sinh rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp và giải quyết xung đột.
• Giúp học sinh phát triển kỹ năng tự quản lý và tự lập.
• Tạo môi trường học tập tích cực, khuyến khích hứng thú học tập và nâng cao tinh thần học tập của học sinh

Điều kiện để triển khai phương pháp giáo dục tích cực

Điều kiện để áp dụng phương pháp dạy học tích cực đòi hỏi cần phải chú ý đến các yếu tố như học sinh, giáo viên, nhà trường,… cụ thể:

• Về học sinh: Học sinh cần chủ động, sáng tạo để phát triển bản thân, thích ứng với cách dạy mới và nâng cao ý thức trong học tập.
• Về giáo viên: Giáo viên phải có kiến thức vững chắc, được đào tạo chuyên môn tốt để đáp ứng thay đổi trong giáo dục.
• Về nhà trường: Ban giám hiệu cần triển khai phương pháp dạy học tích cực và đưa ra các cải cách phù hợp cho giáo viên.
• Giảm tải khối lượng kiến thức sách giáo khoa: Nhà trường nên giảm bớt khối lượng kiến thức được nhồi nhét quá nhiều trong sách giáo khoa để tạo điều kiện cho hoạt động học tập tích cực.
• Cải thiện trang thiết bị dạy học: Cần xây dựng phòng học đa năng với đầy đủ thiết bị để phục vụ thực nghiệm, đồng thời có thể quản lý và sử dụng hợp lý hơn.
• Đánh giá kết quả học sinh: Giáo viên phải đánh giá công bằng, công khai và cần theo dõi sự chủ động của học sinh trong toàn bộ quá trình học tập về cả lý thuyết lẫn thực hành.

Thông qua bài viết, ISSP hy vọng các bậc phụ huynh đã nắm rõ các phương pháp dạy học tích cực, thông qua đó có thể áp dụng thực tế hiệu quả. Đừng quên tham khảo thêm nhiều Thông tin giáo dục hữu ích khác cùng ISSP tại đây!

Phương pháp học tập tích cực được triển khai như thế nào tại trường quốc tế Saigon Pearl?

Trường quốc tế Saigon Pearl được biết đến là một trong những trường dành cho trẻ 18 tháng đến 11 tuổi có chất lượng giáo dục đào tạo hàng đầu tại thành phố Hồ Chí Minh. Không những vậy, trường mầm non và tiểu học quốc tế Saigon Pearl còn là trường đầu tiên tại thành phố Hồ Chí Minh được hai tổ chức Hội đồng các trường quốc tế (CIS), Hiệp hội các trường phổ thông và Đại học New England (NEASC) kiểm định toàn diện. Với chương trình giáo dục theo khung Tú Tài Quốc Tế IB, nhà trường ISSP luôn chú trọng đến việc giúp trẻ được phát triển toàn diện, trở thành công dân ưu tú toàn cầu. Ngoài các phương pháp học tập tích cực trên thì trường ISSP còn chú trọng đến phương pháp học tập theo kiểu truy vấn – phương pháp giúp trẻ phát triển khả năng tư duy vượt trội. 

Phương pháp học theo kiểu truy vấn giúp trẻ phát triển toàn diện hơn. (Nguồn: ISSP)

Phương pháp học tập theo kiểu truy vấn

Phương pháp học tập theo kiểu truy vấn tại trường mầm non quốc tế ISSP (International School Saigon Pearl) là phương pháp học tập chủ đạo theo khung Tú Tài quốc tế IB. Phương pháp này tập trung vào việc khuyến khích trẻ tìm hiểu và tìm kiếm thông tin, đặt câu hỏi, thử nghiệm và khám phá thế giới xung quanh.

Cụ thể, trong phương pháp này, giáo viên sẽ tạo ra một môi trường học tập thú vị, đầy màu sắc, đầy tính tương tác và cung cấp cho trẻ em các tài liệu, sách vở, đồ chơi và các công cụ hỗ trợ khác để giúp trẻ em khám phá thế giới và tìm hiểu về các chủ đề cụ thể. Thay vì chỉ đưa cho trẻ những thông tin sẵn có, giáo viên sẽ khuyến khích trẻ đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời bằng cách sử dụng các tài liệu khác nhau.

Phương pháp này giúp trẻ em phát triển các kỹ năng tư duy sáng tạo, phát triển khả năng giải quyết vấn đề, khả năng tìm kiếm thông tin và phân tích, đánh giá và sử dụng thông tin một cách hiệu quả. Đồng thời, phương pháp này cũng khuyến khích trẻ em thể hiện quan điểm cá nhân, giao tiếp, hợp tác và tạo ra một môi trường học tập tích cực và đầy đủ cảm xúc.

Ngoài ra, Trường quốc tế Saigon Pearl cũng sử dụng các công nghệ mới để hỗ trợ các em học sinh trong việc truy vấn và tìm kiếm thông tin. Việc sử dụng phương pháp học tập truy vấn giúp cho các em học sinh trở nên chủ động hơn trong quá trình học tập, giúp họ phát triển kỹ năng tìm kiếm thông tin và đưa ra những câu hỏi chính xác và cụ thể.

Phương pháp giáo dục này sẽ giúp cho trẻ lớn khôn  và phát triển tư duy hơn. (Nguồn: ISSP)

Từ năm 2023, trường ISSP được tổ chức Tú tài quốc tế (IBO) chính thức cấp phép giảng dạy chương trình Tú tài quốc tế bậc tiểu học (IB PYP) – một trong những chương trình học thuật chất lượng cao được công nhận trên toàn thế giới.

 Trường Mầm Non và Tiểu Học Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) luôn khuyến khích phụ huynh đến tham quan trường để tìm hiểu kỹ hơn về trường và có những trải nghiệm thực tế, khách quan. Để được tư vấn chi tiết hơn hay đặt lịch tham quan trường, quý phụ huynh hãy liên hệ đến Phòng Tuyển Sinh của trường ISSP bằng 2 cách dưới đây:

• Số điện thoại: +84 (028) 2222 7788.
• Email: admissions@issp.edu.vn.
• Fanpage: ISSP VN

Bài viết trên cho thấy phương pháp học tập tích cực là một phương pháp giáo dục hiệu quả và được áp dụng rộng rãi trong các cơ sở giáo dục trên toàn thế giới. Phương pháp này sẽ mang lại những hiệu quả tích cực và thúc đẩy sự phát triển cá nhân các em học sinh. Với phương pháp này, các em không chỉ học được kiến thức mà còn học cách học, tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự nghiên cứu và phát triển tương lai. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào liên quan đến chủ đề này, quý phụ huynh cùng các em học sinh có thể liên hệ theo 2 phương thức liên lạc Tư vấn ngay hoặc Đặt lịch tham quan ngay để được giải đáp tận tình!