Cách dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi bố mẹ cần biết | ISSP

Dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi không chỉ dừng lại ở những bài học lý thuyết. Mà thêm vào đó, còn cần chú trọng việc dạy kỹ năng này qua các tình huống thực tế. Việc này sẽ giúp trẻ có cơ hội tiếp thu nhanh chóng và áp dụng hiệu quả hơn. Mời quý phụ huynh tham khảo cách dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi qua các tình huống thực tế trong bài viết sau từ Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP).

Xem thêm: Dạy 10 kỹ năng sống cho trẻ 3 tuổi tự lập từ nhỏ

Đặt lịch tham quan Trường Mầm Non Quốc Tế ISSP tại TPHCM ngay hôm nay để trải nghiệm những hoạt động dạy kỹ năng sống cho bé 4 tuổi qua các tình huống thực tế tại trường.

Kỹ năng sống là gì?

Ngày xưa, ông bà ta có câu “Trẻ em như búp trên cành, biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.” Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại ngày nay, trẻ phải đối mặt với nhiều vấn đề hơn. Việc chỉ trang bị kiến thức học tập mà không trau dồi kỹ năng mềm là chưa đủ.

Dạy kỹ năng sống cho 4 tuổi giúp trẻ nâng cao khả năng nhận thức, nhìn nhận vấn đề một cách khách quan hơn. Vì ở độ tuổi này, trẻ thường rất tò mò và sẵn sàng tiếp thu kiến thức mới, cũng như khám phá đam mê học hỏi và tìm hiểu về thế giới xung quanh. Bên cạnh đó, việc giáo dục kỹ năng sống từ sớm giúp trẻ tự tin và linh hoạt hơn và sẵn sàng đối mặt với mọi tình huống trong cuộc sống.

Vì sao cần dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi?

Cuộc sống ngày nay đã khẳng định giá trị của kỹ năng sống. Vì vậy, trang bị những kỹ năng này càng sớm thì càng tốt cho trẻ. Kỹ năng sống sẽ vừa là nền tảng để trẻ phát triển trong tương lai vừa là điều được trẻ áp dụng để phục vụ chính bản thân mình trong cuộc sống hàng ngày.

Việc trang bị kỹ năng sống cho trẻ giúp trẻ tự tin, hòa nhập dễ dàng nhanh chóng trong các môi trường khác nhau từ gia đình, trường học, xã hội. Những kỹ năng sống này cũng là điểm nổi bật để trẻ có thể khẳng định được giá trị của bản thân trong một tập thể lớn.

Ngoài ra, nếu gia đình bạn có bé đã vào tiểu học, bạn có thể tham khảo cách giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tiểu học hiệu quả. 

Lưu ý điều gì khi dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi?

Để có thể dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi thuận lợi và mang lại hiệu quả, ba mẹ cần lưu ý những điều sau đây:

• Dạy trẻ với vai trò như một người bạn: Khi dạy trẻ, ba mẹ cần hiểu bé để có thể biết cách dạy bé phù hợp. Việc cúi người xuống và nhìn thẳng vào mắt bé cũng là một cách hiệu quả để thu hút sự chú ý và dễ dàng giao tiếp với bé hơn. 
• Kỷ luật không phải là hình phạt: Kỷ luật là cách giúp trẻ biết điều gì đúng và điều gì sai chứ không phải là một hình phạt khi trẻ làm sai. Kỷ luật cũng là một cách giúp hình thành nhân cách đạo đức sau này cho trẻ. 
• Khen trẻ khi trẻ làm tốt: Hãy theo dõi những gì bé làm được và khen bé khi bé làm tốt để bé cảm thấy vui vẻ và tạo động lực cho những lần sau. 
• Nói với trẻ một yêu cầu cụ thể: Trẻ sẽ bị khó hiểu nếu ba mẹ đưa ra một yêu cầu quá trừu tượng và lý thuyết. Vì vậy, hãy nói với trẻ một cách cụ thể để trẻ có thể hiểu và thực hiện được.
• Nói cảm ơn với trẻ: Nếu bé giúp đỡ ba mẹ làm việc nhà hoặc bất cứ một việc gì đó, ba mẹ đừng quên nói cảm ơn. Đây như một sự khích lệ tinh thần, cũng giúp bé biết được việc bé làm đang là một điều đúng. 
• Cho trẻ quyền quyết định: Khi dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi, ba mẹ có thể hỏi bé về kế hoạch hôm nay, hay những việc bé muốn làm như một cách trao quyền quyết định cho trẻ. Việc này giúp hình thành sự tự tin và độc lập cho trẻ. 

Xem thêm: Cách dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi đơn giản cho các bậc phụ huynh 

Dạy 8 kỹ năng sống quan trọng cho trẻ 4 tuổi

Qua nhiều nghiên cứu đã cho thấy, dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi là một quá trình rèn luyện không ngừng nghỉ. Nghĩa là dù đã hình thành được kỹ năng này thì việc rèn luyện sẽ vẫn được tiếp tục. Kỹ năng sẽ càng ngày càng gia tăng chất lượng hơn. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết đầu tiên vẫn là phải hình thành được kỹ năng này ở trẻ. Phụ huynh có thể tham khảo một vài gợi ý thiết thực để dạy trẻ như sau:

1. Kỹ năng giao tiếp ứng xử

Giao tiếp ứng xử là một trong những kỹ năng sống quan trọng mà phụ huynh cần chú trọng. Dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ giúp trẻ mở rộng mối quan hệ của bản thân cũng như rèn luyện tính thân thiện, hòa nhập thích nghi với môi trường mới.

Ở kỹ năng này, hướng dạy cho trẻ là những tình huống giao tiếp thực tế cho từng đối tượng cụ thể. Đặc biệt, tình huống cần có tính gần gũi, thân thuộc với trẻ. Một vài ví dụ phụ huynh có thể tham khảo như:

• Cách giao tiếp với người thân: ông bà, cha mẹ, anh chị em…
• Cách giao tiếp với thầy cô, bạn bè…
• Dạy trẻ cách giao tiếp với người mới quen
• Dạy trẻ cách giao tiếp với người lạ

Nội dung giao tiếp cần đa dạng như giới thiệu, làm quen, cám ơn, xin lỗi, giúp đỡ,…

Xem thêm: Những kỹ năng ứng xử cho trẻ cha mẹ nên dạy bé từ khi còn nhỏ

2. Dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi: Tự chăm sóc bản thân

Kỹ năng chăm sóc bản thân giúp trẻ tự chăm sóc cho chính mình và cho cả người khác. Chăm sóc bản thân giúp trẻ không bị phụ thuộc vào cha mẹ, thầy cô. Rèn luyện được kỹ năng này giúp trẻ ngày càng chủ động, độc lập hơn trong các hoạt động hàng ngày.

Khi hướng dẫn kỹ năng này cho trẻ 4 tuổi cần lựa chọn những hoạt động phù hợp để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn. Những hoạt động thường được hướng đến ở độ tuổi này như: kỹ năng tự xúc ăn khi đến bữa, kỹ năng mặc quần áo, kỹ năng dọn dẹp đồ chơi, kỹ năng vệ sinh cá nhân…

Dạy trẻ kỹ năng tự xúc ăn gọn gàng, sạch sẽ trong bữa ăn

Khi trẻ lên 4 tuổi, bạn có thể dạy trẻ những kỹ năng tự chăm sóc cơ bản như xúc ăn gọn gàng, sạch sẽ trong bữa ăn. Hướng dẫn trẻ cách sử dụng muỗng và nĩa một cách đúng cách. Khuyến khích trẻ ăn từ từ, nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt và không nói chuyện trong lúc ăn. Dạy trẻ cách lau miệng sau khi ăn xong và dùng khăn hoặc giấy vệ sinh để lau tay. Đây là những bước đầu tiên để trẻ phát triển thói quen ăn uống ngay lập tức và giữ vệ sinh cá nhân.

Dạy trẻ kỹ năng năng tự mặc quần áo

Hãy cho trẻ tham gia vào quá trình chọn quần áo và hướng dẫn trẻ cách mặc chúng. Đặt quần áo trên bàn hoặc mặt đất, và dạy trẻ cách nhận biết phần trước và phần sau của quần áo. Khuyến khích trẻ cố gắng mặc quần áo một mình, bắt đầu từ việc đưa tay qua lỗ tay áo và chân qua lỗ quần. Bằng cách tạo điều kiện cho trẻ thực hiện những bước đơn giản này, bạn giúp trẻ trở nên độc lập trong việc chăm sóc bản thân.

Dạy trẻ kỹ năng năng tự dọn dẹp đồ chơi vào đúng chỗ khi chơi xong

Tạo ra một hệ thống sắp xếp đồ chơi dễ hiểu, ví dụ sử dụng hộp đựng có nhãn để phân loại đồ chơi. Dạy trẻ cách gom đồ chơi lại sau khi chơi xong và đặt chúng vào các ngăn hoặc hộp tương ứng. Khuyến khích trẻ thực hiện việc này sau mỗi lần chơi và tạo thói quen dọn dẹp. Bằng cách thực hiện quy trình này, trẻ sẽ học cách quản lý và tổ chức đồ chơi của mình, đồng thời phát triển trách nhiệm cá nhân.

Dạy trẻ kỹ năng năng tự đi vệ sinh và rửa mặt, đánh răng, chải đầu

Hướng dẫn trẻ cách đi vệ sinh đúng cách, bao gồm cách sử dụng bồn cầu, giấy vệ sinh và rửa tay sau khi đi vệ sinh. Dạy trẻ cách rửa mặt sạch sẽ bằng nước và xà phòng, sau đó lau khô bằng khăn mềm. Hướng dẫn trẻ cách đánh răng sạch sẽ và đề cao việc chải đủ thời gian (khoảng 2 phút) và chải cả trên và dưới răng. Nếu trẻ có tóc dài, hướng dẫn trẻ cách chải tóc từ gốc đến ngọn để giữ tóc sạch và không rối. Những kỹ năng này sẽ giúp trẻ phát triển thói quen chăm sóc cá nhân hàng ngày và tạo ra một cơ sở tốt cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Xem thêm: 

• 5 bước dạy trẻ kỹ năng sống tự lập đơn giản cho cha mẹ
• Hiểu đúng và dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non từ sớm

3. Kỹ năng tự bảo vệ bản thân

Nhiều phụ huynh e ngại kỹ năng này là quá sức với trẻ em 4 tuổi. Nhưng khuyến cáo lại cho rằng, ở độ tuổi này, thể trạng và nhận thức của trẻ đã có thể đáp ứng để rèn luyện. Dạy cho bé kỹ năng bảo vệ bản thân cho trẻ mầm non giúp trẻ giữ cho mình được an toàn trước những nguy cơ khách quan và chủ quan. Trẻ đã nhận thức được cảm giác đau, nóng bỏng rát, khó chịu… Cho nên trẻ sẽ biết mình nên làm gì và không nên làm gì.

Trong thực tế hàng ngày, có nhiều tình huống có tính chất đe dọa đến sự an toàn của trẻ nhỏ như: bàn ủi nóng, bếp đun, dao sắc nhọn, ổ cắm điện, thang máy… Dạy trẻ 4 tuổi kỹ năng tự bảo vệ bản thân sẽ bao gồm kỹ năng nhận thức phân biệt được nguy cơ nguy hiểm và kỹ năng tự xoay sở. Dựa vào sinh hoạt thực tế, cha mẹ có thể tạo nên những tình huống giả định và đồng hành cùng trẻ để hướng dẫn trẻ cách nhận biết và cách xử lý phù hợp. Chẳng hạn như phụ huynh có thể hỏi trẻ “Khi bị lạc bố mẹ, con sẽ làm gì?” sau đó hướng dẫn trẻ cách tìm kiếm sự đỡ xung quanh, dạy trẻ ghi nhớ địa chỉ nhà, số điện thoại của cha mẹ, dạy trẻ cách ứng xử với người lạ…

Xem thêm: Dạy trẻ kỹ năng khi bị lạc giúp giữ trẻ được an toàn

4. Kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm

Ở độ tuổi lên 4, trẻ có xu hướng muốn được chơi chung nhiều hơn. Đây là điều kiện tốt để giúp trẻ phát triển và hoàn thiện kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm. Cha mẹ có thể chơi cùng với trẻ những trò chơi có tính hợp tác như xếp mô hình, lắp ráp… Hoặc cho trẻ tham gia các hoạt động sinh hoạt của gia đình như dọn dẹp, khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động mang tính tập thể như trò kéo co, chạy tiếp sức, đá bóng… để trẻ nhận thức được tầm quan trọng khi làm việc nhóm, tinh thần đồng đội là như thế nào.

Thêm vào đó, hướng dẫn kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ mầm non cũng giúp gia tăng thêm tính gắn kết. Trẻ nhận định được việc hợp tác như thế nào, ai sẽ nhận nhiệm vụ hay vị trí gì, hoạt động này cần tham gia như thế nào… Làm việc nhóm không chỉ đơn thuần là tập trung đông mà còn là cùng nhau gắn kết, phân bố cụ thể để có thể đạt được mục tiêu đề ra.

Xem thêm: Dạy kỹ năng thuyết trình cho trẻ tiểu học như thế nào?

Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP)

Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) là trường quốc tế dành cho trẻ từ 18 tháng đến 11 tuổi tại khu vực Bình Thạnh, Thành Phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. ISSP là trường mầm non và tiểu học duy nhất tại TP.HCM được công nhận toàn diện bởi 2 tổ chức kiểm định giáo dục quốc tế uy tín thế giới là Hội đồng các trường quốc tế (CIS) và Hiệp hội các trường phổ thông và đại học New England (NEASC). Trường hiện đang là trường giảng dạy chương trình Tú Tài Quốc Tế cho Bậc tiểu học (IB PYP) được công nhận toàn cầu.

>> Tìm hiểu về Chương Trình Mầm Non tại Trường Mầm Non Quốc Tế Saigon Pearl

Tại Trường Quốc Tế Saigon Pearl, học sinh mầm non 4 tuổi có cơ hội học tập, phát triển và rèn luyện các kỹ năng sống một cách bài bản theo phương pháp giáo dục Montessori. Phương pháp giảng dạy kỹ năng mang tính trực quan sinh động. Trẻ được học qua các giáo cụ riêng biệt và tham gia vào các hoạt động thực tiễn. Đặc biệt, việc lựa chọn và trang bị kỹ năng sống cho trẻ được xây dựng dựa trên khả năng của từng bé nhằm đảm bảo sự phát triển toàn diện ở trẻ.

Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) luôn chào đón quý phụ huynh, học sinh ghé tham quan trường. Quý phụ huynh có thể liên lạc với Phòng Tuyển Sinh của trường ISSP để được tư vấn thêm hoặc đặt lịch hẹn tham quan trường qua 2 cách sau:

• Số điện thoại: +84 (028) 2222 7788
• Email: admissions@issp.edu.vn

Kỹ năng sống sẽ đi cùng với trẻ trên suốt hành trình của cuộc đời mình. Vì vậy, dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi là vô cùng quan trọng. Từ gia đình đến lớp học, thầy cô và phụ huynh cần chung tay trang bị những kỹ năng thiết yếu này cho trẻ.

Xem thêm: kỹ năng sống cho trẻ, các trò chơi cho trẻ mầm non, phương pháp giáo dục sớm, mầm non montessori, lợi ích của việc học online, kỹ năng sống cho trẻ mầm non 5 tuổi, dạy trẻ kỹ năng sống