9 cách dạy bé học chữ cái tiếng Việt nhanh thuộc và nhớ lâu

Dạy bé học chữ cái là một bước quan trọng trong hành trình phát triển ngôn ngữ và tư duy. Đây vừa là quá trình giúp các bé nhận diện chữ cái, vừa là nền tảng vững chắc cho các bé sau này. Hãy cùng Trường Quốc Tế Saigon Pearl (ISSP) khám phá thêm về các phương pháp hiệu quả để giúp bé học chữ cái đầy hứng thú thông qua bài viết sau đây!

>> Xem thêm: 

• Cách dạy trẻ mẫu giáo học chữ cái nhanh thuộc và nhớ lâu
• Hướng dẫn dạy trẻ mẫu giáo viết chữ cái ngay tại nhà

Những điều cần biết về bảng chữ cái tiếng Việt khi dạy cho bé

Bảng chữ cái tiếng Việt (chữ Quốc ngữ) được xây dựng dựa trên chữ Latinh vào thế kỷ XVI bởi giáo sĩ Alexandre de Rhodes và các nhà truyền giáo nhằm mục đích phục vụ công tác truyền giáo. Sau Cách mạng tháng Tám 1945, chính phủ Việt Nam chính thức công nhận chữ Quốc ngữ làm văn tự quốc gia, góp phần xóa mù chữ cho phần lớn dân số.

Quá trình phát triển bảng chữ cái tiếng Việt luôn đi đôi với việc đơn giản hóa ký tự và phát âm để giúp trẻ em dễ dàng làm quen cũng như học bảng chữ cái nhanh hơn. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, bảng chữ cái tiếng Việt hiện nay bao gồm 29 ký tự, chia thành các nhóm như sau:

• 12 nguyên âm đơn: a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y
• 17 phụ âm đơn: b, c, d, đ, g, h, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, x
• 7 nguyên âm đôi: ia, yê, iê, ua, uô, ươ, ưa
• 10 phụ âm ghép: ph, th, tr, ch, gi, nh, ng, kh, gh, ngh

Với cấu trúc rõ ràng, hợp lý như vậy, trẻ em chắc chắn có thể tiếp cận và ghi nhớ dễ dàng hơn trong suốt quá trình học ngôn ngữ.

>> Xem thêm: 

• [TRỌN BỘ] Bảng chữ cái (Alphabet) thông dụng trên Thế Giới
• Bảng chữ cái tiếng Anh: bản phiên âm và cách phát âm cơ bản
• Bảng chữ cái Việt Nam 29 chữ và cách phát âm chuẩn Bộ GD & ĐT

Thời điểm thích hợp để dạy bé học chữ cái

Ba mẹ có thể dạy bé học chữ cái từ khoảng 2 đến 3 tuổi, khi bé đã có khả năng nhận biết và bắt đầu tò mò về thế giới xung quanh. Tuy nhiên, độ tuổi lý tưởng để bé học bảng chữ cái hiệu quả thường là từ 3 đến 4 tuổi. Bởi vì vào thời điểm này, bé đã có khả năng tập trung tốt hơn, khả năng nhận diện các ký tự rõ ràng hơn.

Đồng thời, nếu ba mẹ nhận thấy con có những dấu hiệu sau đây, có thể bắt đầu cho bé học chữ sớm hơn:

• Khả năng tập trung và chú ý: Khi bé có thể ngồi lâu hơn để lắng nghe các cuộc trò chuyện hay tập trung vào hướng dẫn của ba mẹ thay vì dễ bị phân tâm, việc dạy chữ sẽ dễ dàng hơn và mang lại hiệu quả rõ rệt.
• Sự quan tâm đến sách và chữ viết: Khi bé bắt đầu thể hiện sự tò mò về các chữ cái xuất hiện trên tivi, biển quảng cáo hoặc các đồ vật, thời điểm này dạy bé học chữ cái sẽ giúp bé tiếp thu tốt hơn.

Tại sao nên dạy bé học chữ cái Tiếng Việt từ sớm?

Dạy bé học chữ cái từ sớm mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sự phát triển toàn diện của bé trong tương lai, cụ thể:

• Phát triển tư duy nhạy bén: Khi cho bé học chữ cái từ sớm, não bộ sẽ được kích thích và phát triển mạnh mẽ, tạo ra hàng triệu kết nối thần kinh mới, nhờ vậy có thể cải thiện khả năng quan sát, nhận thức tư duy cũng như thúc đẩy sự phát triển vượt trội.
• Xây dựng nề nếp học tập: Khi bé làm quen với bảng chữ cái, bé sẽ dần hình thành tính tự giác cũng như khả năng tập trung, điều này là nền tảng quan trọng cho việc học tập sau này. Phụ huynh có thể tạo ra một lịch học hợp lý để khuyến khích trẻ tự học và chủ động hơn trong việc tiếp thu kiến thức.
• Khơi dậy niềm yêu thích học hành: Việc chuẩn bị sớm từ nhà sẽ là yếu tố thúc đẩy sự tự tin ở trẻ khi bước vào môi trường mới, khiến trẻ hứng thú và không lo ngại khi bắt đầu học tập. Nhờ vậy mà bé cũng yêu thích việc học và giảm bớt lo lắng hơn khi chuyển sang lớp học chính thức.

Cách dạy bé học chữ cái tiếng Việt hiệu quả và dễ nhớ

Để việc học chữ trở thành một hành trình thú vị, phương pháp dạy học cho bé cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số cách dạy bé học chữ hiệu quả, dễ nhớ mà ba mẹ có thể tham khảo:

Xây dựng thói quen học tập cho bé từ khi còn nhỏ

Theo các nghiên cứu về sự phát triển ngôn ngữ, phần lớn trẻ từ 2 đến 3 tuổi đã có khả năng nhận diện mặt chữ, đến 4 tuổi trẻ đã có thể phân biệt chính xác các chữ cái. Vì vậy, việc áp dụng những phương pháp dạy chữ phù hợp với từng giai đoạn phát triển là điều mà phụ huynh nên lưu ý. 

Hãy bắt đầu dạy chữ cho bé bằng cách kiên trì đọc sách cho bé nghe. Dù bé chưa nhận biết được mặt chữ, nhưng việc quan sát những bức tranh đầy màu sắc và hình ảnh của các con chữ sẽ giúp trẻ dần quen thuộc. Những câu chuyện đơn giản, ngắn gọn, kết hợp hình ảnh minh họa sinh động sẽ khơi dậy sự hứng thú và khả năng tưởng tượng của trẻ. 

Ưu tiên dạy bé phát âm đúng trước khi học chữ cái

Để trẻ nhanh chóng làm quen, ghi nhớ bảng chữ cái, bước đầu tiên và quan trọng nhất là dạy trẻ cách phát âm. Phát âm đúng không chỉ giúp trẻ nhận diện mặt chữ mà còn hỗ trợ não bộ trong việc ghi nhớ lâu dài.

Dạy trẻ phát âm cũng tương đối đơn giản, bởi hầu hết các bé đều đã biết nói trước khi bắt đầu học chữ cái. Trong quá trình dạy, cha mẹ chỉ cần gọi tên từng chữ cái một cách rõ ràng để trẻ có thể dễ dàng bắt chước và đọc theo.

Sử dụng các bài hát thiếu nhi để dạy bé học chữ cái tiếng Việt

Sử dụng các bài hát thiếu nhi là một phương pháp dạy bé học chữ cái đầy sáng tạo để giúp bé tiếp thu hiệu quả. Những bài hát đơn giản, dễ thuộc, giàu tính hình tượng như “o tròn như quả trứng gà, ô thì đội mũ, ơ thời mang râu” sẽ là lựa chọn tuyệt vời nhất để bắt đầu. Cha mẹ cũng có thể cùng bé nghe và hát theo, vừa tạo không khí học tập thoải mái, vừa khuyến khích bé tham gia một cách chủ động. 

Giúp trẻ nhận diện chữ cái qua hình ảnh sinh động và dễ nhớ

Phụ huynh có thể lựa chọn các cuốn sách có bảng chữ cái đi kèm hình ảnh sinh động, màu sắc bắt mắt để dạy bé học chữ cái. Phương pháp này không chỉ khơi gợi sự tò mò mà còn giúp bé cảm thấy hứng thú hơn khi học tập.

Ngoài ra, việc học qua hình ảnh còn giúp kích thích thị giác, cải thiện khả năng nhận diện và ghi nhớ. Tuy nhiên, cha mẹ cần cẩn thận chọn lựa những hình ảnh phù hợp với độ tuổi và nội dung chữ cái để đảm bảo bé tiếp thu tốt nhất.

Để tăng thêm niềm vui trong học tập, phụ huynh cũng có thể khuyến khích bé tự vẽ, trang trí chữ cái vừa học. Đây là cách hiệu quả để trẻ tự do sáng tạo và duy trì sự hào hứng khi học chữ cái.

Áp dụng phương pháp “vừa đọc, vừa viết” để dạy chữ cái cho bé

Áp dụng phương pháp “vừa đọc, vừa viết” cũng là một cách hiệu quả giúp kích thích trí não của trẻ, từ đó cải thiện khả năng ghi nhớ lâu dài, hỗ trợ phát triển kỹ năng cầm bút và nhận diện mặt chữ một cách toàn diện.

Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi bố mẹ phải kiên nhẫn, dành nhiều thời gian hơn cho trẻ. Để trẻ cảm thấy hứng thú, phụ huynh nên biến giờ học thành những khoảnh khắc vui vẻ, thoải mái thay vì tạo áp lực để thúc đẩy con.

Tận dụng các ứng dụng giáo dục để dạy trẻ học chữ cái

Sử dụng các ứng dụng điện tử để dạy bé học chữ cái là một phương pháp hiện đại nhưng không kém phần hiệu quả. Ngoài các ứng dụng trên điện thoại, phụ huynh có thể đồng hành cùng bé qua các chương trình trực tuyến dạy bảng chữ cái tiếng Việt, mang đến sự đa dạng trong cách học.

Với phương pháp này, trẻ không chỉ nhận biết được hình dạng chữ cái mà còn học cách phát âm chuẩn xác. Đặc biệt, các video dạy học thường đi kèm với âm nhạc vui nhộn, giúp trẻ thêm phấn khởi và yêu thích việc học chữ. Phụ huynh có thể tham khảo một số ứng dụng hữu ích như Piano Kids hoặc Bé học chữ cái Vkids để hỗ trợ hành trình học tập của con tốt hơn.

Nên cho bé học chữ thường trước rồi mới học chữ hoa

Theo ý kiến của nhiều chuyên trong lĩnh vực giáo dục, khi bắt đầu dạy bé học chữ cái, phụ huynh nên ưu tiên cho bé học chữ thường trước khi học chữ hoa. Lý do là vì chữ in thường xuất hiện phổ biến hơn trong các văn bản, sách báo hàng ngày, do đó trẻ sẽ dễ làm quen và nhớ lâu hơn. Phương pháp này còn hỗ trợ bé nâng cao khả năng phản xạ và tập đọc hiệu quả.

Khi trẻ đã thành thạo chữ in thường, phụ huynh có thể tiếp tục hướng dẫn trẻ nhận biết và sử dụng chữ in hoa hợp lý, đảm bảo rằng trẻ hiểu rõ sự khác biệt cũng như cách áp dụng trong thực tế giữa hai loại này.

Dành thời gian đọc sách và kể chuyện giúp bé làm quen với chữ cái

Hành động đọc sách cho con là một phương pháp tối ưu để giúp trẻ rèn luyện kỹ năng nghe, đọc, phản xạ và hình thành thói quen đọc sách ngay từ nhỏ. Những câu chuyện trong sách mở ra nhiều thế giới mới lạ, giúp trẻ hiểu thêm về cuộc sống xung quanh, học hỏi được cách cư xử, giao tiếp hàng ngày và phát triển kỹ năng xã hội toàn diện.

Hơn thế nữa, thời gian đọc sách và kể chuyện còn là cơ hội tuyệt vời để bố mẹ và con cái gắn kết tình cảm, xây dựng mối quan hệ thân thiết. Để đạt hiệu quả tốt nhất, phụ huynh nên chọn những cuốn sách phù hợp với độ tuổi của trẻ để trẻ hứng thú hơn.

Tránh ép trẻ luôn phải phát âm chuẩn quá sớm

Khi dạy trẻ học chữ cái, phụ huynh thường mong muốn con phát âm chuẩn. Tuy nhiên, đặt quá nhiều kỳ vọng vào trẻ khi mới bắt đầu học có thể gây ra áp lực không cần thiết, khiến trẻ cảm thấy căng thẳng.

Phụ huynh nên cho bé học bảng chữ cái một cách tự nhiên, theo tiến độ và khả năng của trẻ. Phương pháp này sẽ giúp trẻ duy trì sự hứng thú trong học tập, tự tin luyện đọc, từ đó nâng cao khả năng phát âm mà không bị áp lực quá lớn.

Thông qua bài viết, có thể thấy rằng việc dạy bé học chữ cái từ sớm không chỉ giúp phát triển khả năng ngôn ngữ mà còn là nền tảng vững chắc cho sự học hỏi sau này. Bằng cách áp dụng những phương pháp học tập đa dạng, bố mẹ hoàn toàn có thể giúp bé tiếp cận kiến thức một cách đầy thú vị. Chúc phụ huynh thành công trên hành trình dạy bé học chữ cái!

>> Xem thêm:

• Bé làm quen với tiếng Anh – bố mẹ nên cho con học từ sớm
• 8 Phương pháp dạy tiếng Anh cho trẻ mầm non hiệu quả nhất
• 10 Đoạn hội thoại tiếng Anh về thói quen hằng ngày cho trẻ

Khám phá thêm về ISSP tại:

Facebook | Instagram | Youtube | Zalo